به نقل از «مهر»

صفحه‌های ماندگار از صداهای فراموش شده/ لزوم توجه به مستند پژوهشی

تاریخ انتشار: ۱۶ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۰۵۹۷۱۳

جواد وطنی کارگردان مستند «دیافراگم» که جزو فیلم‌های اکران آنلاین نوروزی است در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه به موضوعات و مسایل پژوهش‌محور علاقه دارد، عنوان کرد: به‌واسطه همین علاقه، موضوعات ریشه دار را که پژوهش خوبی داشته باشند، انتخاب می‌کنم از همین رو تجربه اول من یعنی فیلم مستند «ورس» کاری پژوهش‌محور است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

جذابیت پژوهش، واکاوی تاریخ و پیدا کردن اسناد برای من سخت و لذت بخش است از این رو مستند «دیافراگرام» هم پژوهش‌محور است و در آن سراغ سوژه تاریخی رفتم و به تاریخی که صنعت ضبط صدا و موسیقی وارد ایران می‌شود، پرداخته ام.

وی درباره شکل گیری این مستند مطرح کرد: یکی از دوستانم مجموعه دار صفحه و تجهیزات ضبط گرامافون است و در ابتدا قرار بود راجع به او فیلم بسازم اما با تحقیق درباره ورود صنعت ضبط صدا به ایران و مشاهده گستردگی و جذابیت این صنعت توجه‌ام به این سوژه جلب شد و طرح گسترش پیدا کرد. در نهایت موضوع مستند از شخصیت محور بودن به موضوعی با گستردگی بیشتر با عنوان تحول ضبط صدا و موسیقی در ایران تغییر کرد و صنعت ضبط صدا از آغاز دوره قاجاریه تا پهلوی مورد بررسی قرار گرفت.

این کارگردان با اشاره به اینکه، فیلم در مورد تاریخچه تحول ضبط صدا و موسیقی در ایران و ورود یک فرهنگ و تاثیرات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن روی جامعه است، عنوان کرد: زمانی که صنعت ضبط در اروپا اختراع می‌شود هنرمندان ما مجبور بودند برای ضبط و پیاده سازی صدا روی فنوگراف‌های اولیه به اروپا بروند تا زمانی که تهیه کنندگان صفحه تصمیم گرفتند این صنعت را وارد ایران کنند. اتفاق مهم این است که در کنار ضبط صفحه و موسیقی، تاثیرات سیاسی و اجتماعی را هم شاهد هستیم به عنوان مثال برای ضبط صفحه نیاز به تصنیف بود و بعد باید تصنیف نوشته می‌شد که این تصنیف‌ها حتی در دوره پهلوی اول هم مورد ممیزی قرار می‌گرفت و بر همین اساس حتی صدای نوازنده ها تحت کنترل بود و بعضا در این میان اشعاری با رنگ و بوی سیاسی وجود داشته و حتی در برخی موارد جلوی کنسرت ها گرفته می‌شد که می‌توان جلوگیری از برگزاری کنسرت قمر را مثال زد.

برای ضبط صفحه نیاز به تصنیف بود و بعد باید تصنیف نوشته می‌شد که این‌تصنیف‌ها حتی در دوره پهلوی اول هم مورد ممیزی قرار می‌گرفت و بر همین اساس حتی صدای نوازنده ها تحت کنترل بود و بعضا در این میان اشعاری با رنگ و بوی سیاسی وجود داشته و حتی در برخی موارد جلوی کنسرت ها گرفته می‌شد که می‌توان جلوگیری از برگزاری کنسرت قمر را مثال زد. وی افزود: اهمیت دیگر ورود این صنعت به ایران ماندگار شدن صدای مشهورترین خوانندگان این دوره های تاریخی است که اگر روی صفحه ماندگار نمی‌شدند الان چیزی از آن‌ها نداشتیم. در همین برهه بعضا به‌واسطه به روز شدن تجهیزات ضبط و پخش صدا صفحات به سمت بازیافت می‌رفت و ممکن بود یک صدای ماندگار یا یک نسخه ارزشمند از بین برود اما صفحه داران و مجموعه داران ارزش این موارد را می‌دانستند و در حفظ این صفحات تلاش کردند.

این‌ مستندساز با اشاره به اینکه در این‌ مستند به سراغ آرشیوداران و متخصصان صنعت صدا رفته است، عنوان کرد: در این مستند به سراغ افرادی رفتم که زندگی آن‌ها درگیر صفحه‌های گرامافون و نظیر آن است و حتی افرادی که کار آن‌ها ضبط روی سیم بوده است. به نظرم آدم هایی که در حوزه آرشیو فعالیت می‌کنند گزینه ها و منابع ارزشمندی هستند مثلا علیرضا میرعلی حقی که از پژوهشگران بزرگ تاریخ موسیقی است، علی ابوالخیریان که یکی از مجموعه دارها است، موسوی از تعمیرکاران و افراد دیگری که بخش‌های مختلف این فیلم مستند را تشکیل می‌دهند و از طریق این آدم ها متوجه سیر تاریخی و تحول این صنعت می‌شویم.

کارگردان مستند «روزهای اعتراض» ادامه داد: ورود صفحه‌ها به ایران باعث‌ شد این صنعت به بخش‌های مختلف فرهنگی نفوذ پیدا کند که کانون پرورش فکری یکی از این مراکز است و در آن تعداد زیادی موسیقی و آواز کودکان ضبط شده و ماندگار است. با ورود صنعت ضبط صدا به ایران نقش آن در سینما را هم شاهد هستیم و حتی همزمان با تولید و نمایش فیلم، صدای خواننده فیلم روی صفحه گرامافون ضبط می‌شد و در مغازه های مجاور سینما به فروش می‌رسید.

وی یادآور شد: «دیافراگم» مستندنگاری ورود و تحول صنعت ضبط موسیقی روی صفحه های گرامافون و تاثیر فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی آن در ایران است که از دوره قاجاریه و زمان ناصرالدین شاه شروع و همزمان با ورود تکنولوژی جدید ضبط صدا نظیر ریل و کاست در دوره پهلوی دوم، منقضی می‌شود. البته امروزه به واسطه بازسازی هویت اجتماعی و نوستالژی، این صنعت احیا شده است و شاهد واردات گرامافون های هندی و چینی به ایران هستیم.

وطنی درباره سختی‌ها و چالش‌های تولید مستند پژوهش‌محور در ایران گفت: پیدا کردن اسناد، مدارک و متریال آرشیوی مورد نیاز مستند بسیار سخت است و سایت های مراکز اسناد، کتابخانه ملی و موزه موسیقی هنوز دسته بندی مناسبی ندارند و آثار محدودی می‌توان در آنجا یافت از همین رو باید به سراغ تحقیقات میدانی و آدم های مرتبط با این حوزه نظیر آرشیودارها و مجموعه‌دارها رفت و هزینه پرداخت کرد.

وی در پایان بیان کرد: در تولیدات مستند محور و تولیدات تلویزیونی کمترین رقم را به پژوهش اختصاص می‌دهند و این بسیار آسیب زننده است. بدون پژوهش و تحقیقات کتابخانه ای و میدانی، مستند پژوهش‌محور شکل نمی‌گیرد و این زمینه نیاز به توجه بیشتری دارد.

«دیافراگم» محصول مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی این روزها در صفحه «هنروتجربه» پلتفرم هاشور درحال اکران است.

کد خبر 6067538

منبع: مهر

کلیدواژه: پنجشنبه های مستند در مهر موسیقی ایرانی اکران آنلاین فیلم مستند جواد وطنی تئاتر ایران هنرمندان تئاتر رضا داوودنژاد درگذشت چهره ها کارگردان تئاتر بازیگر تئاتر رادیو سلامت فیلم کوتاه برنامه رادیویی تماشاخانه شهرزاد حضور هنر ایران در جهان نماهنگ ذوالفقار بیتانه اکران نوروزی پژوهش محور صفحه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۰۵۹۷۱۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

گردهمایی بزرگ تاریخ علم

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، گردهمایی بزرگ تاریخ علم در دوشنبه ۱۰ اردیبهشت به کوشش انجمن علمی ژرفا برگزار می‌شود. هدف این گردهمایی شنیدن داستان تاریخ علم از زبان دو پژوهشگر سرشناس برای دستیابی به نگاهی صحیح‌تر به تاریخ علم است.

موضوعات گردهمایی
موضوع سخنرانی دکتر شانت باغرام عضو هیئت علمی دانشکده فیزیک دانشگاه صنعتی شریف، از انقلاب علمی تا علم مدرن است.
 دکتر امیرمحمد گمینی، عضو هیئت علمی پژوهشکده تاریخ علم دانشگاه تهران درباره انقلاب علمی و ورود علوم جدید به ایران سخنرانی خواهد کرد.
معرفی مهمانان
امیرمحمد گمینی، عضو هیئت‌علمی پژوهشکده‌ تاریخ علم دانشگاه تهران، فارغ‌التحصیل رشته‌ تاریخ و فلسفه‌ علم از مؤسسه‌ پژوهشی حکمت و فلسفه‌ ایران است.
از او آثاری چون کتاب «دایره‌های مینایی: پژوهشی در تاریخ کیهان‌شناسی در تمدن اسلامی» و کتاب «مواجهه با داروین» منتشر شده است. فعالیت پژوهشی او در زمینه‌ تاریخ نجوم در ایران و جوامع اسلامی است.
همچنین پژوهش‌هایی در زمینه‌ی تاریخ ورود علوم جدید، از جمله درباره‌‌ نظریه‌ تکامل و نجوم کپرنیکی، به ایران در مجلات پژوهشی داخلی و بین‌المللی منتشر کرده است.

شانت باغرام، کیهان­‌شناس و عضو هیئت علمی دانشکده فیزیک دانشگاه صنعتی شریف است. وی محقق پسا­دکتری در دانشگاه واترلو، موسسه فیزیک نظری پریمیتر در کانادا و همچنین پژوهشکده نجوم پژوهشگاه دانش‌های بنیادی بوده است.
باغرام برندۀ جایزه ابوریحان بیرونی فرهنگستانِ علوم ایران و جایزۀ مرکز فیزیک نظری عبدالسلام در تریسته ایتالیا شده است. او از سال ۱۳۹۳ در دانشگاه صنعتی شریف مشغول بآموزش و پژوهش است.
زمینه پژوهشی دکتر باغرام کیهان شناسی و مطالعه ساختارهای بزرگ مقیاس کیهانی برای فهم ماده تاریک و انرژی تاریک است.

این برنامه دوشنبه ۱۰ اردیبهشت ساعت ۱۶:۳۰ در دانشگاه صنعتی شریف، دانشکده فیزیک، طبقه منفی ۱، تالار جناب برگزار می‌شود.

علاقه‌مندان تا یکشنبه ۹ اردیبهشت فرصت دارند با تکمیل فرم زیر، در این برنامه عمومی و رایگان شرکت کنند.

https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSe0KHj9EGfrJu-et6NDmgs4v8-prvhjnuJF7uVYXKCYbJrIWA/viewform?usp=sf_link

انتهای پیام/